چگونه مقاله بنویسیم؛ ارائه نکاتی کاربردی در مقاله نویسی

آیا می‌دانید چطور می‌توان با حداقلِ هزینه بوقلمونِ شکم‌پرِ خوشمزه درست کرد؟ در زمین فوتبال یک تکل فوق‌العاده زد؟ برای اقامت در کشورهای خارجی کم‌ترین هزینه را پرداخت؟

اگر تا به حال دستور طبخِ یک غذا یا یک دستورالعمل فعالیت خانگی نوشته باشید، ساختار اساسیِ نوشتن یک مقاله راهنما را متوجه شده‌اید. مقاله‌ راهنما زنجیروار نوشته می‌شود یعنی مثلا می‌گوید اول این کار را انجام بدهید، سپس به سراغ آن کار بروید. اصلی‌ترین سؤالی که نویسنده هنگام نوشتن چنین مقالاتی از خود می‌پرسد این است که “خب بعد چه اتفاقی می‌افتد؟” اما اگر تازه دارید شروع به نوشتنِ مقاله‌ می‌کنید، باید از خودتان بپرسید برای شروعِ مقاله چه چیزی در نظر دارید و سپس بارها و بارها به این سؤال پاسخ بدهید. اما پیش از آن، باید یک پیش‌نویس از مقاله برای خودتان آماده کنید. در اینجا خواهیم دید که چگونه مقاله بنویسیم.

گام ۱: موضوع مقاله را مشخص کنید

برای اینکه ببینید که چگونه مقاله بنویسیم، اول موضوعی را انتخاب کنید که به آن علاقه دارید و می‌توانید برای حداقل یک الی دو هفته بر آن تمرکز کنید. اگر موضوع بزرگی را در نظر دارید، آن را کوچک‌تر کنید. مثلا به جای نوشتن مقاله‌ای درباره‌ی چگونگی دکوراسیون خانه، موضوع خود را به چگونگی دکوراسیون خانه به سبک سنتی و با کم‌ترین هزینه تغییر بدهید. هر چقدر موضوع مقاله جزئی‌تر باشد، راحت‌تر می‌توان تمامی جنبه‌های آن موضوع را پوشش داد.

سپس شروع به نوشتن یک پیش‌نویس کاملا ساده کنید و هر چه به ذهن‌تان می‌رسد را بنویسید. به خودتان سخت نگیرید و از تحلیل کار خود اجتناب کنید و فقط به لذت به اشتراک گذاشتن دانسته‌های خود بیندیشید. وقتی کارتان تمام می‌شود، استخوان‌بندی مقاله‌ شما آماده شده است. سپس برای مدتی نوشته‌ی خود را کنار بگذارید.

گام ۲: به نیازهای مخاطب خود اشاره کنید

برای اینکه ببینید چگونه مقاله بنویسیم، باید بگویم توجه به نیاز مخاطب را فراموش نکنید. حالا دوباره به سراغ مقاله‌‌ تان بروید. دید خود را تغییر بدهید و تصور کنید که خواننده‌ی مقاله هستید. ۳ کلمه برای توصیف مخاطبِ هدف خود انتخاب کنید (مثلا حرفه‌ای‌ها، مردان مجرد). به عنوان خواننده، دوست دارید مقاله به چه سؤالاتی پاسخ بدهد؟ ممکن است هنوز پاسخ این سؤال را ندانید، اما در هر صورت سؤالات خود را فهرست کنید؛ در گام بعد به جستجوی پاسخ‌های این سؤالات خواهید پرداخت.

گام۳: تحقیق کنید

یکی از راه‌ها برای اینکه ببینیم که چگونه مقاله بنویسیم، تحقیق کردن است. تحقیق به مقاله‌ صحت و اعتبار می‌بخشد. اطلاعاتی که می‌توانید برای نوشتن مقاله استفاده کنید عبارتند از:

آمار و ارقام
نقل‌قول‌های افراد سرشناس
تعاریف
حکایات (منظور حکایات کوتاه و گویا درباره‌ی خود یا افراد دیگر)
نقل‌قول‌ها و مثال‌هایی از افرادی مثل خوانندگان مقاله یا از کتاب‌های شناخته‌شده‌ی آن موضوع
ارجاعات از سایر رسانه‌ها (فیلم، تلویزیون، رادیو)
ابزارها، منابع یا محصولات سودمند (اگر فراوان باشند، به فکر ایجاد یک نوار کناری باشید)
ارجاعات به مکان‌ها یا رویدادهای محلی (اگر انتظار مقاله محدود به یک منطقه‌ی خاص باشد)

هر چیزی که برای تحقیق لازم دارید را جمع‌آوری کنید و در یک پوشه، چه فیزیکی و چه الکترونیکی، قرار بدهید. فراموش نکنید که منابعِ تمامی این تحقیقات را در اختیار داشته باشید تا برای تصدیق اعتبار، آنها را در اختیار ویراستار قرار بدهید. ممکن است بخواهید ابتدا به جمع‌آوری اطلاعات بپردازید و سپس آنها را غربال کنید یا فقط تا وقتی که به نظرتان کافی باشد به جمع‌آوری اطلاعات ادامه بدهید. در هر صورت استراتژیِ جمع‌آوری اطلاعات، به خودتان و سبک کارتان مربوط می‌شود.

گام ۴: پیش‌نویس موثق‌تری بنویسید

مخاطب‌تان را در نظر بگیرید و با استفاده از اطلاعاتِ پشتیبانی که جمع‌آوری کرده‌اید پیش‌نویس موثقتری بنویسید. گاهی اوقات در گام‌های ۲ و ۳ ممکن است به این نتیجه برسید که باید از اول یک پیش‌نویس تازه را آماده کنید. یا ممکن است بخواهید نوشته‌های فعلی را بازبینی کنید تا لحن گفتاری بهتری با مخاطب خود داشته باشید.

این دفعه که پیش‌نویس را می‌خوانید، از خود بپرسید: آیا این نوشته به کار می‌آید؟ آیا بیش از اندازه کلی، سطحی، کسل‌کننده، مبهم یا پرشکاف نیست؟ اگر اینطور است، از نشریات مورد علاقه‌ی خود الگو بگیرید. نویسندگان این نشریات از چه تکنیک‌هایی که شما هم می‌توانید به کار بگیرید، استفاده می‌کنند؟

گام ۵: مقاله‌ خود را مشخص‌تر بنویسید

مقاله را چند بار مرور کنید تا مطمئن شوید که همه‌ی گام‌های فرایندِ نگارش مقاله را طی کرده‌اید. مقاله باید کامل و جامع باشد. شما می‌خواهید که مخاطب با خواندنِ کلِ مقاله بتواند با کم‌ترین هزینه برای شب عید شام درست کند، در فوتبال یک تکل فوق‌العاده بزند یا بهترین مکان برای اقامت را پیدا کند.

اگر روایت مقاله‌ شما در جهت‌های مختلفی حرکت می‌کند، به کمک عناوین فرعی مقاله را به نکات کلیدی کوچک‌تر تقسیم کنید. ترکیب کردن اطلاعات پیچیده و تقسیم آن به گام‌های کوچک‌تر به ویژه در نگارش آنلاین اهمیت دارد، و در قالب چاپی نیز متداول است.

گام ۶: بخوانید، بازبینی کنید، تکرار کنید

پیش‌نویس مقاله‌ خود را با صدای بلند برای یکی از دوستان خود بخوانید. سپس، از او یک سری سؤال بپرسید: آیا او متوجه مطلب شد؟ آیا چیزی از قلم افتاده است؟ آیا مطلب دیگری وجود داشت که او مایل به دانستن آن باشد؟ آیا او می‌تواند به روش‌های اشاره شده در مقاله عمل کند؟ با در ذهن داشتن پیشنهادات او، بهترین تصمیم ممکن را درباره‌ی تغییرات مورد نظر خود اتخاذ کنید.

سؤالات زیر می توانند به شما در یافتن اشتباهات یا از قلم افتادگی‌ها کمک کند:

آیا شما به اندازه‌ی کافی درباره‌ی ترکیبات/ منابع مورد نیاز برای انجام فعالیت مورد نظر در مقاله به خواننده توضیح داده‌اید؟
آیا همه‌ی گام‌های مهم را تحت پوشش قرار داده‌اید؟
آیا ترتیب فرایند مقاله منطقی است؟
آیا از کلماتی که نشان‌دهنده‌ی توالی باشند مثلِ «در ابتدا، بعد از آن، سپس» استفاده کرده‌اید؟
آیا به خواننده در خصوص مشکلات ممکن هشدار داده‌اید؟

بازنویسی کنید، بلند بخوانید، بازنویسی کنید، سپس بلند بخوانید و بازنویسی کنید، یک کمک یک دوستِ منتقد اشکالات ممکن را پیدا کنید و تنها وقتی که از مقاله‌ خود احساس رضایت پیدا کردید، آن را به همراه یک نامه‌ی پوششی به یک انتشارات مناسب بفرستید.

در ادامه چند نکته‌ی تکمیلی فهرست شده‌اند که بهتر است پیش از شروع به نوشتن مقاله مروری بر آنها داشته باشید:

نکات تکمیلی برای نوشتن یک مقاله‌ خوب

۱. برای نوشتن یک مقاله‌ خوب، ابتدا موضوع مورد نظر خود را انتخاب و درباره‌ی محدوده‌ی کار خود تصمیم‌گیری کنید. (موضوع باید به اندازه‌ی کافی کوچک باشد و محدوده‌ی آن باید به وضوح ترسیم شده باشد.)

۲. در خصوص موضوع، یک تحقیق مفصل و جدی انجام بدهید. (اطمینان حاصل کنید که هیچ مطلبی را از قلم نینداخته‌اید.)

۳. رساله‌ها، مقالات و کتاب‌های مرتبط با موضوع خود را بخوانید تا با تمامی جوانب مرتبط با موضوع آشنایی پیدا کنید. (میزان درک و دریافت شما از مطالبی که خواندید، تعیین‌کننده‌ی کیفیت مقاله‌ شما خواهد بود.)

۴. اگر موضوع شما هنوز وسیع و کلی است، بر طبق مطالبی که خواندید آن را بازبینی کنید و تا جای ممکن کوچک‌تر نمایید. (محدود نکردن موضوع به این معناست که شما می‌خواهید یک مطلب سنگین با یک شیوه‌ی نوشتاری معمولی بنویسید.)

۵. برای نوشتن مقاله برنامه داشته باشید. (نوشتن بدون داشتن برنامه، بی‌فایده است. برنامه، نقشه‌ی راه شما خواهد بود.)

۶. دانش و اطلاعاتی را که خوانده و جمع‌آوری کرده‌اید، طبقه‌بندی کنید.

۷. اطلاعات نامرتبط را دور بریزید.

۸. براساس برنامه، شروع به نوشتن مقاله کنید. (منتظر چیزی برای الهام گرفتن نباشید. به محض شروع نوشتن، الهام خواهید گرفت.)

۹. مقاله خود را به زبانی ساده، واضح و قابل‌فهم بنویسید. (استفاده از زبان پرتکلف، کلمات مبهم و جملات طولانی از ویژگی‌های یک مقاله‌ خوب به حساب نمی‌آیند.)

۱۰. افراد از تمامی سنین باید بتوانند به راحتی ادعاها، هدف و جملات شما را درک کنند.

۱۱. باید منظور شما از اصطلاح، مفاهیم و کلماتی که در مقاله به کار می‌برید مشخص باشد. (ضمن نوشتن مقاله، یک لغت‌نامه‌ی معمولی و تخصصی در کنار خود داشته باشید. بزرگ‌ترین خطری که یک مقاله با آن مواجه می‌شود، استفاده‌ی اشتباه و نا به جا از اصطلاحات و مفاهیم است. از اصطلاحات تخصصی بیش از حد استفاده نکنید چرا که حواس خواننده را از مقاله پرت می‌کند. اصطلاحات در واقع ثمره، چارچوب، کلید و خلاصه‌ی دانش هستند. به اندازه از آنها استفاده کنید.)

۱۲. در بخش مقدمه، هدف اصلی مقاله و نتیجه‌ای که می‌خواهید به آن دست پیدا کنید را به وضوح بنویسید.

۱۳. اولین جمله‌ی هر پاراگرف را به ایده‌ی اصلی آن پاراگرف اختصاص بدهید.

۱۴. مراقب باشید که مقاله‌ شما اشتباهات املائی نداشته باشد. بعد از پایان کار نگارش مقاله، از آن پرینت بگیرید و یک نگاه اجمالی به آن بیندازید تا خطا و اشتباهات احتمالی را پیدا کنید.

۱۵. طول یک مقاله‌ خوب به‌اندازه است. هرگونه کلمه یا حتی جمله‌ی نامربوط را حذف کنید. مقاله‌ خوب فاقدِ هرگونه کلمه، جمله، پاراگراف‌ یا اطلاعات غیرضروری است.

۱۶. جمله یا اطلاعاتی که به شما تعلق ندارند را با ارجاع به پانویس یا پرانتز نقل کنید. (هرچه ارجاعات مقاله بیشتر باشد، مقاله موجه‌تر خواهد بود. ارزش یک مقاله در مقالات و مطالبی نهفته است که آن مقاله به آنها ارجاع می‌دهد.)

۱۷. در خصوص بخش نتیجه‌گیری مقاله‌ خود یک تحقیق ویژه انجام دهید. (نتیجه‌گیری خلاصه‌ی مقاله نیست. بلکه بخشی است که دری را می‌گشاید، چیزی را ارزیابی می‌کند و مشارکت شما را در دنیای ایده‌ها و دنیای آکادمیک به نمایش می‌گذارد.)

۱۸. همان‌طور که یک مقدمه‌ی خوب سطح دانش شما را نشان می‌دهد، نتیجه‌گیری نیز نفوذ شما به آینده یا به عبارت دیگر افق دید شما را به نمایش می‌گذارد.

۱۹. یک مقاله‌ خوب، تکراری از مقالات گذشته نیست. در عوض متنی علمی است که باعث شروع کارهای تازه، ایجاد انگیزه و مشارکت سایرین می‌شود.

۲۰. بعد از تکمیل مقاله، آن را حداقل به ۳ نفر (یا در صورت امکان ۵ نفر) از افرادی که به دانش و نقطه‌نظر آنها اعتماد دارید بفرستید و از آنها بخواهید که مقاله‌ شما را نقد کنند. سپس براساس نقدهای آنها، مقاله را ویرایش کنید و بارها و بارها آن را بخوانید تا کاملا از صحت آن مطمئن شوید. آنگاه آن را برای نشریات مرتبط با زمینه‌ی فعالیت خود ارسال کنید.

برگرفته از: writersdigest.com thepenmagazine.net